Ons museum is in eerste instantie ontstaan uit de verzameling van oprichter Jan Verbeek. Jan verzamelde van alles, maar vooral zaken die met schaatsen te maken hadden.
Regelmatig wordt de collectie van het museum uitgebreid, vooral door schenkingen van andere verzamelaars, en een enkele keer ook door aankopen of ruilen van dubbele exemplaren.
Lees meer over Jan Verbeek in de rubriek over het ontstaan van het museum.
Collectie Hans van der Donck
De heer J.H. van der Donck, schaatsverzamelaar uit Maassluis, tevens vrijwilliger en conservator van ons museum, is bereid gevonden om zijn eigen waardevolle schaatsverzameling te verkopen aan Het Westlands Schaatsmuseum.
Na een aantal maanden van voorbereiding vond op 29 mei 2024 de overdracht plaats van deze mooie schaatsverzameling aan ons museum.
Deze overname kwam tot stand, mede dankzij de steun van een drietal fondsen:
Het Westlands Cultuurfonds
Loswal de Bonnen
Het Arie Kuiperfonds
In de expositie “Rariteiten op het IJs” die loopt van 17 november 2024 tot 1 november 2025, zal speciaal aandacht worden besteed aan deze aanwinst.
De opening hiervan wordt een feestelijke bijeenkomst, waarbij de drie fondsen zullen worden uitgenodigd.
Op de foto ziet u de heer Van der Donck in het midden, die met een symbolisch gebaar een paar schaatsen overhandigd aan voorzitter Verbeek; links penningmeester Zwinkels.
De schaatsen van Lara
In januari 2024 hebben Gerard en Olaf van Ruijven, de vader en broer van Lara van Ruijven, het Westlands Schaatsmuseum bezocht om daar enkele schaatsattributen van Lara te overhandigen. Dit alles in het kader van de nieuwe expositie “Hollands Goud!”.
Het museum kreeg onder meer de schaats waarop Lara in 2019 wereldkampioen werd op de 500m. Tevens werd haar schaatspak geschonken en haar helm. Daarbij horen uiteraard ook een mooie actiefoto en de gouden medaille die zij in 2020 op de Europese kampioenschappen won met de aflossingsploeg.
Vader en broer zijn blij dat hiermee de herinnering aan Lara, die op 27 jarige leeftijd overleed aan een auto-immuunziekte, levend wordt gehouden.
Het bestuur van het Westlands Schaatsmuseum is dankbaar voor de schenking en verheugd dat zij Lara en haar prestaties op het shorttrack, op deze manier blijvend een plek kan geven die zij verdient.
Een fraaie slee van Gonnie Steenbakkers.
Van mevrouw Gonnie Steenbakkers kregen we een fraaie slee aangeboden. Hierin zagen we een mooie gelegenheid om deze als publiekstrekker op te knappen en vervolgens te beschilderen. Een creatieve vrijwilliger bedacht vervolgens dat we er ook wieltjes onder konden zetten zodat, als het weer er zich voor leende, deze buiten op het voorplein van het museum gereden kon worden. Leuk voor een foto wanneer er bezoekers met kinderen komen?
Zo bedacht zo gedaan. De slee werd voorzien van wieltjes en vervolgens in de grondverf en de lak gezet, waarna onze meest artistieke vrijwilliger Peter Dukker de slee voorzag van een paar aansprekende winterbeelden.
Het resultaat mag er dan ook zijn. Een aanwinst voor ons museum en we hebben er een echte publiekstrekker bij.
Dank aan mevrouw Gonnie Steenbakkers voor deze bijzonder schenking.
Collectie Tom Arends
Tom Arends uit Nieuwerkerk a/d IJssel heeft zijn schaatscollectie en enkele andere winterse objecten aan het Westlands Schaatsmuseum geschonken. De overdracht vond op woensdagmiddag 26 mei 2021 plaats in het museum in De Lier.
Sinds jaar en dag verzamelde Tom oude schaatsen. Te hooi en te gras, zonder duidelijk plan, maar wel met de bedoeling die op zijn oude dag te gaan uitzoeken, schoonmaken en documenteren. Nu die oude dag daar is, ziet hij dat niet meer zitten en hoopt dat de mooie stukken uit zijn verzameling een plekje krijgen in ons museum.
Hij koos voor het Westlands Schaatsmuseum omdat hij de nodige jeugdherinneringen heeft aan De Lier. Zo was hij in de jaren 1959/60 anderhalf jaar als luchtdoel-artillerist gelegerd op het Schefferkamp in De Lier.
Jan Jansen medailles
Jan Jansen (1916-1989) was wat je noemt een echte Elfsteden veteraan. Maar liefst 6 keer reed hij de tocht der tochten uit. Naast de Elfstedentocht reed Jan ook nog talloze poldertoertochten.
Dit kastje met zijn verzameling is geschonken zijn dochter.
Zijn medailles vormen een mooie aanvulling op onze verzameling
toertochtmedailles.
Netty Veltman schenkt haar witte Henk van der Grift noren
In 2021 werden wij benaderd door Netty Veltman die ons haar Henk van der Grift noren wilde schenken. In de zestiger jaren was het nog bijzonder dat vrouwen op noren reden, maar speciaal voor vrouwen werd toen de witte noor gelanceerd. In het bijzijn van de inmiddels 85 jarige Henk van der Grift overhandigde Netty haar schaatsen aan onze conversator Hans van der Donck.
De Kolbach collectie
In 2018 overleed schaatsverzamelaar B. Kolbach en via een relatie kreeg ons museum de informatie dat de erfgenamen van de heer Kolbach de collectie van de hand wilden doen.
Na een afspraak te hebben gemaakt reisden onze conservator, tevens schaatsexpert Hans van der Donck, samen met onze penningmeester Henk Zwinkels naar Burg Haamstede om de collectie te bekijken. Het enthousiasme was meteen groot toen zij de verzameling van circa 400 paar schaatsen en andere ijs-gerelateerde attributen onder ogen kregen. De schaatsen waren goed geconserveerd en volledig gedocumenteerd in een digitale database. Er zijn ook een aantal antieke schaatsen bij die wij niet in de verzameling hebben en ook originele reclameborden en posters van Nederlandse schaatsfabrieken als Nooitgedacht en Zandstra, alsmede poppen in schaatsklederdracht en uniek foto- en foldermateriaal.
Natuurlijk was dit allemaal teveel om het ons allemaal cadeau te doen en werd er een vergoeding afgesproken voor deze mooie collectie. Het inpakken en het vervoer naar De Lier was nog een hele klus, maar met de hulp van een aantal vrijwilligers werd de klus geklaard en eind april 2019 was onze museumcollectie weer flink uitgebreid.
Henk Keijzer
Henk Keijzer kreeg deze grote reclameschaats cadeau van zijn huisarts na het behalen van zijn 3e Elfstedenkruisje.
De schaats is ooit vervaardigd door Willem A. Wielaard, geb. 1-1-1924. De heer Wielaard was liefhebber van het ooit zo populaire schoonrijden. Met zijn achtergrond van bankwerker is hij in 1984 gevraagd om schoonrij-schaatsen te gaan maken. Hij heeft circa 50 paar gemaakt waarop daadwerkelijk schoonrijden werd gedemonstreerd. Hiermee was Wielaard de laatste Nederlander die handmatig schaatsen maakte.
Klaus Bodlaender
Klaus Bodlaender was vanaf zijn prille jeugd al dol op strenge winters en schaatsen op natuurijs. Hij heeft in zijn lange leven vele toertochten in Nederland gereden, op houten schaatsen. Tot op hoge leeftijd wilde hij altijd als een van de eersten het natuurijs betreden rond zijn woonplaats Bennekom en schaatsen, al was het maar een sloot of vijver in een plantsoen. Toen de strenge winters minder voorkwamen in Nederland is hij (rond zijn pensionering) begonnen met het verzamelen van allerlei zaken die met schaatsen te maken hebben, zoals houten schaatsen, schaatspostzegels, boeken over strenge winters en geschilderde schaatstaferelen, Elfstedentochten en voorwerpen met schaatstaferelen, zoals bordjes, tegeltjes en schilderijen. Hij struinde hiervoor verzamelaarsbeurzen en rommelmarkten af in heel Nederland. In zijn huis had hij een kamer ingericht als zijn eigen schaatsmuseumpje waar hij droomde van strenge winters en schaatsen op natuurijs. Toen Klaus dit jaar (2018) overleed (91 jaar), heeft zijn familie besloten zijn schaatsverzameling te schenken aan het Westlands Schaatsmuseum, conform zijn wens dat zijn verzameling na zijn dood bij liefhebbers terecht komt en gedeeld wordt met anderen, opdat de Nederlandse schaatscultuur blijft voortbestaan.
Wij zijn als museum zeer vereerd dat de familie Bodlaender deze mooie collectie aan ons heeft geschonken. Bijgaande foto’s tonen de grote hoeveelheid materiaal bij ontvangst. Op dit moment wordt alles geïnventariseerd en klaar gemaakt om gebruikt te kunnen worden in toekomstige exposities. Er kan nu al worden gezegd dat de verzameling schaatspostzegels van de heer Bodlaender indrukwekkend is en in zijn schaatsverzameling zitten ten minste 6 paren welke nog niet in onze collectie aanwezig waren. (2018)
Mevr. Willemsen- van der Valk
heeft ons het schilderij “Paysage avec cheval blanc” (landschap met wit paard) geschonken. Het is een doek in een perfecte staat naar een schilderij van Isaac Janszoon van Ostade. (1621-1649)
Mevrouw Willemsen-van der Valk woont sinds augustus 2018 in het verzorgingshuis de Ark in Wateringen. Het schilderij heeft altijd in haar huis in de Marijkestraat te Wateringen gehangen. Omdat zij niet al haar spullen mee kon nemen naar het verzorgingshuis en zij het schilderij een goede bestemming wilde geven (het is immers een winters tafereeltje) heeft zij het geschonken aan het schaatsmuseum.
Zij heeft het zelf als geschenk gekregen van de familie Verbakel op haar 25 jarige huwelijk in 1977.
Zelf was mevrouw Willemsen van der Valk een enorme schaatsliefhebster. Zij is op geboren 10-03-1926 aan de Lange Watering te Kwintsheul en, woonachtig aan het water, stond zij in de strenge winters die er toen nog waren vaak op het ijs. Eerst schaatsend op doorlopers maar later op kunstschaatsen zwierde zij, zodra het kon, van Kwintsheul naar Vlaardingen. Als er in de winter nog geen ijs lag op de sloten ging zij regelmatig naar de Hokij in de Houtrust hallen in Den Haag om daar, samen met haar schaatspartner Geert Duivenstein, te ijsdansen. Ook na haar trouwen bleef zij nog lang schaatsen tot zij een keer, op later leeftijd, tijdens een tocht naar Vlaardingen is gevallen en haar pols heeft gebroken. Vanaf die tijd was ze onzeker op het ijs en heeft zij haar schaatsen aan een balk op zolder gehangen.
Zij is nu (eind 2018) 92 jaar maar volgt nog steeds alle schaatsevenementen op de televisie. Graag praat zij over het schaatsen van vroeger over de kampioenen Kees Broekman en elfstedentocht winnaar Piet Keijzer en over de tijd van Ard en Keessie.
Wij ontvingen dit mooie schilderij uit handen van Rob Willemsen, zoon van mevr. Willemsen – van der Valk (2018)
verraste ons met een shirt welke zij heeft gedragen tijdens de Olympische winterspelen 2018 in PeongChang
Schenking Museum Kennemerland aan het Westlands Schaatsmuseum.
Het Museum Kennemerland heeft besloten een deel van haar collectie schaatsen en andere winterse objecten af te stoten. Wij zijn dan ook verheugd dat het bestuur van dit museum er voor heeft gekozen om dit overtollige deel van hun collectie aan het Westlands Schaatsmuseum te schenken.
Het gaat om een flinke hoeveelheid prachtige schaatsen uit binnen- en buitenland, enige posters van schaatsfabrikanten, prenten en sleetjes. Hiermee is onze eigen collectie weer uitgebreid met een aantal fraaie items. Op de foto een paar fraaie schaatsen uit de schenking.
Geschonken door Hans Veldkamp
De foto hiernaast is van de vader en moeder van Bart Veldkamp. De jas die Hans hier draagt was van Bart . Hij heeft hem gedragen tijdens de Winterspelen in Albertville (1992)
Hans kwam samen met zijn vrouw naar ons museum om hem aan ons te schenken.
Collectie van Ton Rongen
Begin 2006 heeft het museum de beschikking gekregen over een grote hoeveelheid documentatie-
Collectie van mevrouw Wijnhorst
Mevrouw Wijnhorst uit Maasdijk heeft als hobby om alles wat op schaatsgebied in de krant wordt gepubliceerd uit te knippen, in te plakken en op te slaan. Zij doet dit sinds 1963. Mevrouw heeft twee dozen vol met plakboeken aan ons museum geschonken.
Collectie van de heer Lustig
Feo Lustig, zoon van een fanatiek schaatsverzamelaar wist ons museum te vinden via de website
en bood ons de fraaie verzameling van zijn vader aan. Deze bestaat uit verschillende items, zoals
folders, posters, kaartjes, nota’s, reclameborden(zie hieronder), delfts blauw aardewerk, houten
schaatsen en allerlei aanverwante zaken zoals hieronder inpakpapier.
Collectie van Gerard Scholtes
Van tijd tot tijd krijgen we er weer nieuwe, vaak erg interessante tentoonstellingsobjecten bij. Zo kwam op woensdag 25 juni een zekere Gerard Scholtes uit Den Haag langs met een kartonnen doos, waarin zich volgens hem het familiebezit aan schaatsen bevond. Hij vond het zonde om dit in de kliko te gooien en vroeg of wij er nog wat aan hadden. En wat denk je? Er zaten een aantal mooie exemplaren van koninginnenschaatsen in – mooier dan we zelf hadden – en bovendien een prachtig beschilderde houten onderbinder met een afbeelding van de Alblasserdamse molens. U ziet hierbij een plaatje daarvan.
IJsslee familie van der Meijs
In oktober 2009 ontvingen we van de familie van der Meijs uit Berkel en Rodenrijs een heel interessante bestuurbare slee. De glij-ijzers zijn twee dunne strippen staal en door aan het stuur te draaien buigen deze krom in de gewenste richting en als alles naar wens verloopt, gaat de slee dan ook die kant uit. Evenals de gevers hebben wij geen idee uit welke tijd deze slee stamt. Zij hadden hem gekregen uit een nalatenschap en hebben besloten om deze aan ons museum te schenken. Wij zijn hen daar uiteraard zeer dankbaar voor.
Postzegelverzameling van Henk Praktiek
Klik hier om de gehele verzameling schaatspostzegels te zien
Geta schaatsen uit Japan
De Japanse wetenschapper Inazo Nitobe nam in
1891 van zijn reizen naar Europa een Noorse
schaats met schoen mee terug. In Japan haalde
hij de schoen van het ijzer en bevestigde de
schaats op een traditionele Japanse geta. Dat is
een klomp of liever een houten sandaal. Een hype
was geboren. De Japanners schaatsen met blote
voeten of met traditionele sokken aan (een soort
want aan je voet). Het aardige van de schaats is
dat het 2 culturen met elkaar verbindt.
Het Westlands Schaatsmuseum is in het bezit
van een paar unieke “Geta”schaatsen (zie foto)
Historische vereniging Voorburg
Op de Historische Vereniging Voorburg wilde men in 2015 de schaatsverzameling uitdunnen en het Schaatsmuseum heeft voor een zacht prijsje deze zweedse schaatsen kunnen overnemen.
Het zijn lange afstandsschaatsen van het merk River-
Anonieme schenkingen
Een ouder persoon bracht een kartonnen hoesje (zie foto links) waarin een terreinkaart zat. Deze kaarten werden gebruikt om lange afstanden te schaatsen, b.v. de tocht naar Gouda, of naar Leiden en zelfs naar Amsterdam. Dat hoesje was om de kaart te beschermen.
Leuke hebbe-
Het is wel eens leuk om af en toe iets nieuws uit de verzameling te laten zien, zoals de schaatsen met ijzers die geperforeerd zijn om het gewicht om laag te brengen, of de klompschaats. Ook de schaatsen met lange ijzers die hierbij zijn afgebeeld. Deze waren bedoeld voor het spectaculaire vliegerschaatsen zoals op bijgaande afbeelding wordt getoond.
Verzameling Koos Warmerdam
In juli 2015 ontving ons museum een grote verzameling schaats- en marathon magazines, alsmede een serie plakboeken. Koos Warmerdam heeft dit alles bijeen gespaard vanaf 1966, en heeft er nu dus afstand van gedaan ten gunste van het Westlands Schaatsmuseum.
Gekocht via Marktplaats 2016
Nieuwste aanwinst voor onze collectie.
Het betreft een verzilverd haardschepje uit de 2e helft van de 19e eeuw. De afbeelding laat een ijsgezicht zien met een schaatsend paartje aan de stok. Op de voorgrond een kind dat schaatsen onderbind en schuin achter het paar een persoon op een prikslee. Op de achtergrond een dorpsgezicht met een vlag op de kerktoren. Dergelijke haardschepjes zijn zeldzaam en werden niet echt gebruikt om kooltjes in de haard te doen. Het waren pronkstukjes voor op tafel of in een vitrinekast. Het schepje is gemerkt.
Via mevrouw Karin Grootscholten uit Naaldwijk heeft ons museum 2 paar schaatsen gekregen. Het betreft een paar mooie Noord-Hollandse schaatsen uit het 4e kwart van de 19e eeuw. Ze zijn afkomstig van John M. Kegel uit Rotterdam. Zijn vader, Korstiaan Kegel (zie foto), geboren op 22 januari 1899 te Rotterdam heeft op veel op deze schaatsen gereden. Dat deed hij o.a. op de “Vaart” bij Berkel en Rodenrijs.
Het tweede paar is afkomstig van de moeder (Nelly Grootscholten-Zwinkels) van Karin. Het zijn zgn. “draaiers”. Ze werden in 1935 gekocht. Er is o.a. veel geschaatst via de Gantel naar Poeldijk waar een mooie schaatsbaan werd gemaakt. En als het hard vroor dat ook het ijs onder alle bruggen sterk genoeg was, dan werd de schaatstocht naar Vlaardingen gestart. Daar kochten we Vlaardinger Moppen. Het bewijs dat we echt in Vlaardingen waren geweest.
Wij vragen op deze plaats aan iedereen, om alsjeblieft oude schaatsen niet weg te gooien. Je weet maar nooit of wij juist nog op zoek zijn naar uw exemplaar ! Ook zijn we erg geïnteresseerd in schaatshistorisch fotomateriaal.